اتابک عزالدین حسین 

اتابک عزالدین حسین      حکومت ۷۱۷ الی ۷۳۰ ه.ق

اتابک عزالدین حسین برای تحت نظم درآوردن و بسامان کردن امور قلمرو لرکوچک باید اقدامات و اصلاحاتی را صورت می داد . وی ابتدا کوشید تا بار دیگر انتظام اجتماعی را برقرار کند و از تسلط و زیاده روی سران طوایف و قبایل نسبت به یکدیگر جلوگیری کند . با برقراری نظم وامنیت ، مردم امکان یافتند به زندگی عادی خود باز گردند . « منتخب التواریخ معینی :۶۳» وی کوشید تا روابط خود را با ابوسعید به شکلی تنظیم نماید که از بروز مشکلات سیاسی و نظامی پرهیز شود . توجه وی به امور رعایا و نظارت برمسائل درونی جامعه به رونق زندگی اقتصادی و افزایش فعالیت های تولیدی منجر شد که در این باره گفته شد (تمامت آن کوه و صحرا در گله و رمه مستغرق گردید) وی در این راه از کمک وزیرخود ، خواجه محمدچاغری، بهره برد . « منتخب التواریخ معینی : ۶۳- بدلیسی :۴۵»

سکه عصر اتابکان کوچک

حمدالله مستوفی به هنگام نقل گفتار خود دربارۀ اتابکان لر کوچک ، که به دورۀ دولت خاتون ختم شده است ، گزارشی از خواص ولایت لر کوچک عرضه کرده که حاوی چند نکتۀ جالب توجه است . براساس گزارش حمدالله مستوفی ، برخی معادن در لرستان شناخته شده و مورد استخراج قرار می گرفت . دیگر آنکه نام رودهای جاری در لر کوچک را ذکر می کند ؛ آب سیلاخور که به دزفول می رود ، رودخانۀ خرم آباد که به هویزه می ریزد ، رودخانۀ کژکی که از راه دزفول به هویزه میرود ، و نیز درباب شهرهای این قلمرو ، نام سه شهر معمور را ذکر کرده است ؛ بروجرد، خرم آباد، و شاپورخواست . شهر شاپور خواست ، قبل از آن ایام شهری بود که از هر جنس مردم در آنجا زندگی می کردند و بسیار آراسته و معمور بود ، تختگاه شاهان نیز به شمار می رفت . اما در زمان حمدالله مستوفی از وضعیت شهری سقوط کرده و به قصبه تبدیل شده بود . در کنار این سه شهر معمور ، سه شهر خراب نیز بود ؛ کویت ، لُرشت ، صیمره . « حمدالله مستوفی ، گزیده : ۵۶۱ ، ۵۶۲»

اتابک عزالدین حسین در سال ۷۳۰ ه.ق از دنیا رفت . پس از وی پسرش شجاع الدین محمودحاکم لر کوچک شد .

نقشه-قلمرو-اتابکان-لر-کوچک

« منتخب التواریخ معینی : ۶۴»

منابع :

منتخب التواریخ معینی ، منسوب به معین الدین نطنزی ، به اهتمام ژان اوبن ، تهران ۱۳۶۳ شمسی

حمدالله مستوفی ، تاریخ گزیده ، به اهتمام دکتر عبدالحسین نوایی ، تهران ، ۱۳۶۳ شمسی

بدلیسی ، شرف خان ، شرفنامه ، به اهتمام ولادیمیر ولییا منیوف زرنوف ، تهران ، ۱۳۷۷ شمسی

خلاصه شدۀ مبحث اتابکان لر ، تاریخ جامع ایران ، جلدنهم ، شهرام یوسفی فر

گردآوری و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده