اردوان اول اشکانی

اردوان اول  « اشک هشتم »

اشکانی-اردوان-اول-سکه-های-ایران-زمین-شریعت-زاده

بعد از مرگ فرهاد دوم مجلس مهستان ، « مجلس شورا در زمان اشکانیان » طی جلسه ای اردوان اول را که پسر فریاپت بوده به پادشاهی برگزید .با این عمل سلسله اشکانی از سقوط حتمی جان بدر برد . زرین کوب به پیروی از یوستی «کتاب چهل ودوم ۲و۱» اردوان دوم را جانشین فرهاد می داند«زرین کوب ۱۳۷۷: ۳۳۶ – دبوواز ۱۹۶۸:  ۳۷ » ولیکن شیپمن و ولسکی جانشین فرهاد دوم را اردوان یکم ذ کر می کنند و میگویند که او به احتمال قوی پسر فریاپت و برادر فرهادیکم و مهردادیکم بوده است «ولسکی ۱۳۸۳: ۱۰۱ – شیپمن ۱۹۸۰ : ۶۵» او طی سالهای ۱۲۸ و ۱۲۷ ق.م تاسالهای ۱۲۴ و ۱۲۳ ق.م حکومت می کرده است .

اشکانی-اردوان-اول-سکه-های-ایران-زمین-شریعت-زاده

پشت-سکه-اردوان-اول-اشکانی

بنابه گزارشهای برخی کتیبه های بابلی درآنزمان نابسامانی وجود داشته بطوریکه حتی سرزمین ماد از تصرف ایران خارج گردیده و بدست ایلامیان افتاده است . و همچنین یکی از بزرگان عرب بانام هیسپاسینس  باتوجه به نارضایتی عمومی در حکومت هیمروس در بابل  ، حدود ۱۲۷ق.م شهر قدیمی اسکندریه را که در جنوب میانرودان ، در ورودی دجله و فرات که سلوکیه آنرا انطاکیه می خواندند ، به ناحیه ای مستقل بنام خاراسن «کرکا» تبدیل کرد و آنرا خاراکس هیسپاسینس می نامیدند

آزار و خشونتهای هیمروس حاکم بابل و تاخت وتازهای فرمانروای خارسن که مرتباً به بابل تاخت و تاز می کرد موجب شورش بزرگی گردید که شورشیان بر اوضاع مسلط شده و هیمروس را دستگیر و بقتل رساندند با این تفاسیر تسلط اشکانیان براین ناحیه بکلی از بین رفت و اوضاع منطقه بسیار وخیم گردید « زرین کوب ۱۳۷۷: ۳۳۶ – ولسکی ۱۳۸۳ :۱۰۱»

درسال ۱۲۸ق.م طوایف هون به محدوده سغد وسمرقند ،باختر و پرثوه رفته بود .علاوه برآن سکاهای همجوار تجاوز به خاک ایران را آغاز نمودند. وگروهی ازآنان به سرزمین قومس و گرگان استیلا یافتند سپس قسمتهایی از سرزمین هرات و هیرمند که تا آنزمان درنگیا نامیده می شد متصرف شدند و به آنجا سکستان «سیستان ،جایگاه سکاها» خواندند.

کلاه خود سربازان اشکانی

اهالی بابل را که به جهت ماجرای کشته شدن هیمروس به عذرخواهی نزد اردوان اول آمده بودند مورد غضب او واقع شدند .

اردوان قبل از تنبیه شورشیان ایلام ،بابل و دیگران به جنگ طایفه تخاری که سبب ناآرامی ها در شرق ایران شده بودند شتافت ، لیکن در این نبرد سخت مجروح شده و در گذشت  /«۱۲۴-۱۲۳ ق.م»

منابع :

شیپمن ، کلاوس ، مبانی تاریخ پارت ، ترجمۀ شاهرخ راعی ، نشر کتاب سیامک ، تهران ، ۱۳۸۶شمسی

عبدالحسین زرین کوب ، تاریخ مردم ایران ، قبل از اسلام ، چاپ پنجم ، انتشارات امیرکبیر ، تهران ، ۱۳۷۷ شمسی

ولسکی ، یوزف ، شاهنشاهی اشکانی  ، ترجمۀ مرتضی ثاقب فر ،  انتشارات ققنوس ، تهران ۱۳۸۳ شمسی

دیوواز ، نیلسون ، تاریخ سیاسی پارت ، ترجمۀ علی اصغر حکمت ، انتشارات ابن سینا ، تهران ، ۱۳۴۲ شمسی

جلد اول تاریخ جامع ایران ، محمود جعفری دهقی

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده