وردان اول و گودرز دوم اشکانی

وردان اول «۴۰ تا۴۷ میلادی»

گودرز دوم حکومت«۴۰ تا۵۱ میلادی»

پس از مرگ اردوان دوم یک دوره کوتاه هرج و مرج در پادشاهی بوجود آمد این واقعه به دلیل نظرات متفاوتی بود که در میان اعضای مهستان وجود داشته است .

دوتن از شاهزادگان اشکانی بنام وردان اول پسر اردوان دوم و گودرز دوم برادرزاده اردوان دوم برای تصاحب حکومت مدتی در کشمکش بودند . دراین مابین گودرز پسر گیو که برگزیده اشراف بود به شاهی برگزیده شد. اما در مدتی کوتاه در اثر خشونت های بیش ازحد و رفتار ناپسند عزل و وردان به جای او انتخاب شد « شیپمن ۱۹۸۷:۹۸- زرین کوب ۱۳۷۷ :۳۸۰»

لیکن پژوهشهای جدید نشانگر این است که وردان یکم جانشین واقعی اردوان ، وگودرز صرفا مدعی مقام پادشاهی بوده است  «ولسکی ۱۳۸۳:۱۸۲ »

جنگاور-پارتی-…

باری وردان به پادشاهی رسید و گودرز جهت جمع آوری نیرو عازم گرگان شد . در متون تاریخی آمده است که مجلس اشراف میان وردان وگودرز اختلاف ایجاد کرده و هر از چندی یکی را به پادشاهی انتخاب می کرد . در نتیجه کشور به دو بخش تقسیم شده ، که سمت غرب و میانرودان در اختیار وردان و شرق ایران در اختیار گودرز قرار گرفت.

پس از چندی سرانجام وردان برگودرز فائق آمد و به مناسبت این پیروزی نیز بنای یادبود برپا نمود اما رفتار ناشایست و نابخردانه و تندروی های او موجب شد تا درسال۴۵میلادی به تحریک انجمن نجبا بقتل برسد «شیپمن»

در متون تاریخی آمده است که امپراطور روم مهرداد، نواده فرهاد چهارم را که در روم می زیست برای تصاحب حکومت اشکانی به ایران فرستاد .اما گودرز از این توطئه باخبر شده و سپاهی فراهم کرده و در راه میانرودان در کردستان بر او تاخت و وی را مغلوب کرد . شرح پیروزی گودرز بر مهرداد در نقش برجسته بیستون درج شده و آمده است که گودرز بر مهرداد ترحم کرده و جانش را به او بخشیده است «زرین کوب ۱۳۷۷:۳۸۰ » در گزارشی دیگر آمده است که گودرز دستور داد تا گوشهای مهرداد را بریدند تا از این پس اندیشه پادشاهی از سرش خارج شود  .این گزارش درستیِ انتساب نقش برجسته بیستون را به گودرز دوم به چالش می کشد . از سوی دیگر صحبت از آن است که گودرز پس از این پیروزی عمری نکرد، بلکه به قول تاسیتوس در اثر بیماری و بنابرگفته ژوزف به سبب قتل در سال ۵۱ میلادی از میان رفت «شیپمن ۱۳۸۶:۹۹»

تنگ-شیشه-ای-کشف-از-شوش-دوره-اشکانی-آرشیو-موزه-ملی-ایران

منابع :

شیپمن ، کلاوس ، مبانی تاریخ پارت ، ترجمۀ شاهرخ راعی ، نشر کتاب سیامک ، تهران ، ۱۳۸۶شمسی

عبدالحسین زرین کوب ، تاریخ مردم ایران ، قبل از اسلام ، چاپ پنجم ، انتشارات امیرکبیر ، تهران ، ۱۳۷۷ شمسی

ولسکی ، یوزف ، شاهنشاهی اشکانی  ، ترجمۀ مرتضی ثاقب فر ،  انتشارات ققنوس ، تهران ۱۳۸۳ شمسی

مطالب از جلد اول کتاب تاریخ جامع ایران ، محمود جعفری دهقی

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده