دازمهر

اسپهبد دازمهر یا دادمهر

محدوده قلمرو حکومت گاوباریان

پس از درگذشت فرخان بزرگ فرزندش اسپهبد دازمهر درتاریخ ۷۲۸ میلادی برتخت نشست و تا تاریخ ۷۴۰ میلادی حکمرانی کرد . وی فرمان داد تا بنام او سکه ضرب نمودند بر روی سکه های بدست آمده از وی نامش به وضوح دیده می شود نمونه ای ازآنها جهت رؤیت بیننده آمده است .  در مدت حکومت وی هیچ خللی به ملک او راه نیافت و هیچ آفریدم به طمع ولایت او برنخاست و تا آخر فرمانروایی او که دوازده سال از ۷۶ سال طبرستانی بود هرگز تازیان به طبرستان لشکر ناوردند وی معاصر هشام از تیرۀ مروانیان بنی امیه (۱۰۵ تا ۱۲۵ هجری) بود .

در تاریخ تبرستان تألیف ابن اسفندیار آمده است که : دادمهر فرزند ذوالمناقب اصفهبد فرخان بزرگ و نوادۀ دابویه سومین از ملوک گاوبارۀ سبرستان . معاصر خلفای اخیر بنی امیه بود .

بعد از او(اسفهبد) دادمهر که مهتر پسر او بود بنشست و از سیاستی که پدر را بود خللی به ملک او راه نیافت . دیگر باره عمارت قصر اصفهبدان فرمود و دوازده سال پادشاهی کرد ، هیچ آفریده به طمع ولایت او برنخاست . و تا آخر بنی امیه کس به طبرستان نیامد …. پس از دوازده سال پادشاهی دادمهر بن فرخان با من و رفاهیت فرمان یافت و کسی بدیشان نپرداخت از آنکه اهل اسلام به خروج و تبدیل خلافت مشغول بودند . او را پسرس ماند شش ساله خورشید نام و برادری فرخان کوچک نام و به لغت کربالی گفتند یعنی اصم . به وقت وفات اندیشه کرد که اگر خلیفه و ولیعهد پسرک را کند ملک و دولت را خلل رسد و هواهای مختلف بادید آید ، برادر را بخواند و عهد کرد و شرط نهاد که چون پسر بزرگ شود ملک با او سپارد و مضایقه نکند و بدین قرار او را اتابک پسر کرد . «تاریخ طبرستان ، ابن اسفندیار ، جلد اول ، ص ۱۶۵ و ۱۷۰»

درسال ۷۴۰ میلادی اسپهبد دازمهر از دنیا رفت و چون هنوز فرزندش خردسالش که شش سال بیش نداشت ، برادر وی فرخان دوم زمام حکومت را بدست گرفت .

منابع :

تاریخ تبرستان تألیف ابن اسفندیارتاریخ ۶۱۳ ه.ق

سکه های ایران علی اکبر سرفراز ، فریدون آورزمانی

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده