الوند بیک آق قویونلو

الوند بیک آق قویونلو

مسجد-حسن-پادشاه-در-تبریز-دوره-آق-قویونلو-عکس-از-ایرنا

پسران یوسف بیک ، برادر سلطان یعقوب بودند که در سپاه احمد بیک با آیبه می جنگیدند . پس از مرگ احمدبیک ، محمدی میرزا به نزد مراد بیک بایندر در یزد گریخت و الوند بیک نیز به دیاربکر رفت . « روملو: ۲۸ ،۳۰- خواندمیر: ۳/۴۴۲، ۴۴۶»

مسجد-جامع-قاین-قرن-هشتم ونهم

بعد از مدتی آیبه سلطان ، الوند بیک آق قویونلو را بخواند و بر تخت نشاند . از طرف دیگر محمدی میرزا به کمک حاکم یزد به شیراز هجوم برد و قاسم بیک پرناک امیر شیراز را شکست داده و آنجا را تصرف نمود . عاقبت در شوال سال ۹۰۴ ه.ق میان الوند بیک و محمدی میرزا جنگ در گرفت که دراین میان آیبه سلطان بقتل رسید و محمدی میرزا پیروز گشت لیکن در همان سال الوند بیک باز هم به جنگ محمدی میرزا بیامد . محمدی میرزا بدون جنگ تبریز را رها کرد و به اصفهان رفت الوند میرزا نیز بر تخت سلطنت در تبریز نشست . پس از مرگ آیبه سلطان سران ترکمان سلطان مراد را از حبس رهاندند و همچنین شیراز را تسخیر نمودند . سپس سلطان مراد بسوی اصفهان یورش برد و در سال ۹۰۵ ه.ق با محمدی میرزا به نبرد پرداخت که در ضمن آن محمدی میرزا و تنی چند از سردارانش دستگیر و مقتول شدند . آنگاه سلطان مراد در بهار سال ۹۰۶ ه.ق به تبریز هجوم برد و الوند میرزا در نزدیکی ابهر به مقابلۀ او بیامد لیکن با میانجیگری و پایمردی درویشی بنام بابا خیرالله میان آنها صلح برقرار گردید . و تمامی ولایات آذربایجان در دو سوی ارس و دیاربکر به الوند میرزا و ولایات مرکزی و جنوبی ایران به سلطان مراد تعلق گرفت .«روملو:۴۰،۳۴،۳۸- خواندمیر: ۳/۴۴۵،۳/۴۴۶»

کاسه-چینی-قدمت-سده-نهم-ه.ق-موزه-ملی-ایران

زمانی که سلطان مراد به عراق بیامد ، قحطی و گرسنگی بشدت مردم را آزار می داد . مردم فرزندان خود را ذبح کرده و گوشت آنها را می خوردند . همه جا ویران شده و بیماری وبا شیوع یافته بود و بسیاری از مردم در اثر گرسنگی و وبا جان سپردند. «قزوینی :۲۳۱» عوامل مذکور مزید بر علت سقوط حکومت آق قویونلو ها گردید . شاه اسماعیل در سال ۹۰۷ ه.ق به تبریز هجوم برد و الوند میرزا را در هم شکست . الوند بیک آق قویونلو به دیاربکر رفت و سلطان مراد هم دو سال بعد عزل شد . بنابراین دولت آق قویونلوها بکلی منقرض گردید .

منابع :

خواندمیر ، غیاث الدین ، تاریخ حبیب السیر ، به اهتمام محمد دبیرسیاقی ۱۳۶۲شمسی

روملو ، حسن ، احسن التواریخ ، به اهتمام عبدالحسین نوایی ، ۱۳۴۶ شمسی

خلاصۀ تاریخ جامع ایران ، جلد دهم ، قراقویونلو، حوری وش احمدی دستگردی

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده