انوشتکین غرچه

انوشتکین غرچه 

محدوده قلمرو خوارزمشاهیان در عهد سطان محمد خوارزمشاه

انوشتکین غرچه نیای بزرگ خوارزمشاهیان ، جنگاوری ترک بود از اهالی غرجستان که توسط سپهسالار کل سپاه خراسان در زمان سامانیان به مزدوری گرفته شده بود. وی در ابتدا در دربار سلجوقی سمت طشت داری را برعهده داشت . انوشتکین در دوران فرمانروایی سلجوقیان به سبب استعداد سرشار و کفایتی که از خود نشان داد ، سریعأ مراتب ترقی را پیمود . «تاریخ ایران میترا مهرآبادی ، دنیای کتاب ، تهران ، ۱۳۷۴ شمسی »

بنا به بعضی روایات بلکاتکین که از ارکان دولت سلجوقی بود از غرجستان (گرجستان) ضمن خریداری عده ای غلام ترک ، غلامی نیز بنام انوشتکین خریداری نمود که بعدها در سلک ممالک سلطان ملکشاه سلجوقی درآمد .  بنابراین اصل و نصب خوارزمشاهیان ترک تبار بوده است .

ظرف-سفالی-_-نقش-قالب-زده-زراندود–مکشوفی-از-ری—اواخر-سدۀ-ششم-ه.ق

خوارزمشاهیان در منطقه ای به مرکزیت گرگانج سکونت داشتند که در دوره سلجوقیان اندک اندک از دست نشاندگی سلجوقیان خروج کردند و به مرور صاحب قدرت شده ، سپس علاوه بر خوارزم بر ماوراء النهر و ایران دست پیدا کردند. آنان تلاش کردند که با بهره گیری از همه امکانات موجود و اتخاذ تدابیر سیاسی قابل قبول مسیر خود را بسوی استقلال هموار نمایند .

انوشتکین در دوران فرمانروایی سلجوقیان به سبب استعداد سرشار و لیاقتی که از خویش بروز داد سریع درجات ترقی را پیموده و به مقامات عالی ارتقاء یافت تا آنکه به سمت شحنگی ولایت خوارزم برگزیده و منصوب گردید .

وی دارای ۹ پسر بود که بزرگترین آنها قطب الدین محمد نام داشت . انوشتکین درسال ۴۹۰ ه.ق از دنیا رفت .

از دوران فرمانروایی انوشتکین در منابع تاریخی اطلاعات بسیار ناچیزی دردست است .

منابع :

تاریخ ایران ، میترا مهرآبادی ، دنبای کتاب ، تهران ، ۱۳۷۴

عطاملک محمد بن محمد ، تاریخ جهانگشای جوینی تصحیح محمد قزوینی چاپ اول، سال ۱۳۷۵

تاریخ سلاجقه و خوارزمشاهیان ، انتشارات کتب علمی ایران سال ۱۳۵۱

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده