طاهربن عبدالله (طاهریان)

طاهربن عبدالله   حکومت   ۲۳۰ الی ۲۴۸ ه.ق

الواثق عباسی پس از مرگ عبدالله بن طاهر در سال ۲۳۰ ه.ق  پسر وی طاهربن عبدالله را جایگزین وی نمود و حکومت ولایات خراسان ، کرمان ، ری و طبرستان را به او سپرد . « ابن خلدون : ۲/۴۲۰»  آنزمان در بغداد امور خلافت در دست کسانی همچون  ایتاخ ، وصیف و احمدبن ابی داود بود که برضد یکدیگر درحال توطئه بودند . « ابن خلدون : ۲/۴۲۴، ۴۲۶» بعد از مرگ الواثق باقیماندۀ آبرو و خلافت عباسی در معرض نابودی قرار گرفت . و این فروپاشی در زمان متوکل (جانشین واثق) سیر صعودی یافت بخصوص زمانی که میان خلیفه و ولیعهدش اختلاف نظر پدید آمد . امرای ترک نیز در تشدید اختلاف میان پدر و پسر کوشیدند .که سرانجام  منتصر با همدستی جماعتی از غلامان وصیف ، متوکل را بقتل رساندند . « همو : ۲/۴۳۸ ، ۴۳۹»خلافت منتصر تنها شش ماه بطول انجامید و مستعین برتخت خلافت تکیه زد . دراین عصر قدرت ترکان به بالاترین حد خود رسید و خصومت میان ترکان و ایرانیان شدت یافت و در بغداد سه روز بایکدیگر نبرد کردند .کار ایرانیان به زبونی کشید . یاران ترک مستعین تنها از طاهربن عبدالله بیمناک بودند و چون او در گذشت ، درصدد برآمدند تا محمدبن عبدالله بن طاهر را به خراسان گسیل بدارند و به محض اینکه مستعین وی را حاکم خراسان اعلام کرد ، محمد گفت ، برادرم طاهر فرزندش را جانشین خود نموده است و بیم دارم که با رفتن من کار خراسان تباه شود . « مسعودی ، مروج : ۲/۵۲۶»

تنگ-مفرغی-مکشوفه-از-گرگان-سده-های-اول-و-دوم-ه.ق–موزه-ملی-ایران

در واقع امرای عراق خواستار این بودند که سلطۀ امیران طاهری را از مرکز خلافت براندازند  چون هنوز نام طاهربن حسین و فرزندش عبدالله بن طاهر برای خلافت بغداد با شکوه و با ابهت بود . « یعقوبی : ۲/۵۲۶»

منابع :

ابن خلدون ، عبدالرحمن ، العبر ، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی ، تهران ۱۳۶۴شمسی

مسعودی ، علی ، التنبیه و الاشراف ، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده ، تهران ۱۳۶۵

همو ، مروج الذهب ، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده ، تهران ، ۱۳۶۰

یعقوبی ، احمد ، تاریخ ، ترجمۀ محمد ابراهیم آیتی ، تهران ۱۳۳۶شمسی

تاریخ جامع ایران ، جلد ششم ، ،« طاهریان » مهدی کیوانی

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده