قطب الدین محمود شاه 

قطب الدین محمود شاه    حکومت از ۶۲۶ الی ۶۳۷ ه.ق

سکه طلا مربوط به اتابکان یزد

قطب الدین  محمود شاه پس از پدرش ابو منصور ، فرمانروای یزد شد . زن او یاقوت ترکان دختر براق حاجب فرمانروای کرمان بود که در زمان پدر به عقد وی درآمد .« کاتب : ۷۱ ، ۷۲» بر اساس روایتی افسانه ای هنگامی که سلطان جلال الدین خوارزمشاه در آذربایجان با مغولان می جنگید ، محمود شاه در یزد مجالی پیدا کرد و به گنج خانۀ شیخ موفق معمر حمله برد . اما حاکم کرمان به اشارۀ دخترش یاقوت ترکان از ماجرا اطلاع یافت و به یزد حمله کرد و او را از اینکار منع نمود . حادثۀ دیگر دوران فرمانروایی وی آمدن رکن الدین ابوالمظفر قتلغ خان برادر یاقوت ترکان از طبس به یزد بود . قتلغ خان چون براق حاجب در سال۶۳۲ ه.ق در گذشت . « حمدالله مستوفی : ۵۲۹» با یاری محمود شاه حکومت کرمان را بدست گرفت . « باستانی پاریزی : ۴۹ ، ۵۰» محمود شاه در زمان حیات ، مدرسه ای عالی برای همسرش یاقوت ترکان بنا نهاد و مال بسیار بر آن خرج کرد اما پیش از اتمام مدرسه در گذشت . پس از مرگ او ، یاقوت ترکان ، وی را در گنبدخانۀ مدرسه بخاک سپرد و بنای مدرسه را به اتمام رساند . این مدرسه را بنام «مدرسه محمود شاهیه » می خواندند و بعدها چون نام همسرش «صفوت الدین آدم یاقوت ترکان» بود ، آنرا « مدرسۀ صفوتیه » نیز می گفتند « کاتب :۷۲» از محمود شاه دو پسر بر جای ماند ۱- رکن الدین علاءالدوله مشهور به سلغرشاه « کاتب : ۷۲» ۲- مظفرالدین محمد «افشار:۲۲۱»

عکس هوایی مجموعه دولتخانه میدان گنبد و… عهد قطب الدین اتابک یزد

منابع :

خلاصۀ مبحث محمود شاه اتابک در تاریخ جامع ایران جلد نهم  ص ۵۹ سید علی آل داوود

تحقیق و پژوهش : مهدی صبور صادقزاده