پادشاهی قوم سیماشکی

پادشاهی قوم سیماشکی

از انقراض سلسله اکد به دست گوتی های ساکن شرق کوههای زاگرس درحدود ۲۱۱۹ق.م تا فرمانروایی گودآ در لاگاش  که در حدود یک قرن به درازا کشید ، نامی از عیلام در کتیبه های میانرودانی نیامده است .

تندیس مسین خدای زرین دست، شهر شوش، با آرایش موی شاخدار و دامان چین‌چین با روکش زر پوشیده شده  از شوش در موزه لوور پاریس

دوران: ایلام اوایل هزاره دوم پیش از میلاد

اما در دوره گودآ ، دوبار نام عیلام را بر کتیبه های این پادشاه مهم می بینیم .وی یک بار خود را فاتح انشان می خواند .  « شیل۱۹۳۱: ۱،۸- بارتن ۱۹۲۹ : ۱۸۴»  وبار دیگر ، روی مُهری مدعی می شود که شوشی ها وایلامی ها برای تزیین معبد خداوند نین گیرسو ، به شهر لاگاش آمدند . «شیل ۱۹۳۱: ۱،۸- بارتن۱۹۲۹: ۲۱۸» اگر این ادعا درست باشد ، باید گفت که در دوران سلسله لاگاش ، عیلام دست نشانده ای بیش نبوده است . این دوره همزمان با فرمانروایی پادشاهان عیلامی از سلسله سیماشکی بوده است . فهرست شاهان عیلامی نام دوازده پادشاه از سیماش را ذک ر می کند .که احتمالا در کوهستانهای لرستان می زیسته اند . با تاسیس سلسه اورسوم در حدود سال ۲۱۱۲ق.م عیلام همچنان زیر نفوذ پادشاهان میانرودانی باقی ماند . شولگی دومین پادشاه این سلسله با لشگرکشی های خود به عیلام آثار متعددی را از خود در آن سرزمین بجا گذاشته است . وی بدلیل سیاسی و امنیتی مرزهای شرقی فرمانروایی خود در هیجدهمین سال پادشاهی ، یکی از دخترانش را به ازدواج فرماندار وَرَهشی در آورد ودر سی ودومین سال فرمانروایی ، دختر دیگرش را به فرماندار انشان داد .« شیل ۱۹۳۱: ۱-۸» وی ۹ بار به سرزمین  لولوئی ها در کوههای زاگرس لشگر کشید . « شیل ۱۹۳۱: ۲۳۱،۲۳۲»

ظرف-یا-گلدان-سنگی–مکشوفه-درجیرفت-،-هزاره-سوم-ق.م

به نظر می رسد که سرانجام دربیست وسال پادشاهی شولگی « ۲۰۶۶ق.م » شوشی ها فرمانروایی میانرودانی ها را پذیرفته باشند، زیرا درآن سال وی فرمانداری را از جانب خود در آنجا به حکومت گمارد و در زمان جانشینی وی ، شخصی غیر عیلامی بنام زَریقوم به فرمانداری شوش گمارده شد .« ۲۰۴۳ق.م»

شوسین نیز همچون پدر ، یکی از دخترانش را به همسری فرماندار انشان داد ، اما برای تحکیم پایه های حکومت خود دوبار به کوههای زاگرس علیه فرماندار زَبشَلی لشگر کشید. « ادزارد ۱۹۵۹ : ۳۱- تورودانگن ۱۹۰۷: ۲۳۴»

اما با پادشاهی ایبی سین فرزند شوسین « ۲۰۲۸ق.م» زمانرا برای آزادی سرزمینشان مناسب دیدند ودر سومین سال حکومت وی ، شوش از اطاعت اور سرباز زد ودر سال بعد زمان هنگام  به میانرودان را بهترین زمان دانست واز اینرو ایبی سین در چهاردهمین سال پادشاهی خویش به هوهنور ، اَدَمدون وادان لشگر کشید اما در سال ۲۰۰۴ق.م سپاهیان عیلام به فرماندهی فرماندار انشلن ، داماد ایبی سین ، آنجا را تصرف وایبی سین را اسیر کردند .« فالکنشتاین ۱۹۵۰: ۳۷۹،۳۸۲» متاسفانه در هیچ یک از مدارک موجود ، نام پادشاه سیماش را که در جنگ علیه  اور شرکت داشته اند برده نشده است ..اما در نامه ای از شوش نام دوازده پادشاه از سلسله سیماشکی یا سیماش آمده است وچنین بنظر می رسد که فاتح ایبی سین باید هوتران تمتی بوده باشد ، زیرا نام این پادشاه سیماش  در خاطره نسلهای بعدی عیلامی  می ماند ودر قرن دوازدهم پیش از میلاد ، شیلهک این شوشینگ نام او را در جدول اجدادخویش قبل از چهار پادشاه سیماش که درآنزمان شناخته شده بودند ، قرار داد. برای نامی که شایستگی پیشاهنگی فهرست شاهان را داشته باشد ، صاحب نام می بایستی کاری بس عظیم ،همچون سرنگون ساختن پادشاهی اورا به انجام رسانده باشد .اما پادشاهان سیماش نتوانستند استقلال سیماش را حفظ کنند ، زیرا  اور بدست پادشاهان مقتدر ایبی سین ولارسا افتادوشوش نیز بتصرف میانرودانی ها درآمد.

دوسال بعد ، گونگو نوم پادشاه لارسا از پیروزی بر انشان سخن می گوید . «ماتوش ۱۹۵۲: ۲۸۸ به بعد»

مهُر-سنگی-ایلامی-محل-نگهداری-موزۀ-ملی

منابع :

کتاب تاریخ جامع ایران ، یوسف مجید زاده ،جلد اول ص ۲۳۷ تا۲۳۹ مبحث پادشاهی قوم سیماشکی

پژوهش وتحقیق : مهدی صبور صادقزاده